استفاده عملی از علامت

در قوانین بسیاری از کشورها، استفاده عملی یا بالقوه از علامت تجاری مورد درخواست ثبت، شرط شده است.

به عبارت دیگر،متقاضی ثبت علامت تجاری در اظهارنامه تقدیمی باید طی اعلامیه ای استفاده فعلی یا بالقوه از علامت تجاری مورد درخواست ثبت را مشخص کند.
بیشتر کشور هایی که ثبت علائم تجاری را مقرر می دارند همچنین شرط میکنند که علامت تجاری، پس از ثبت شدن طی دوره معینی استعمال انجام نشود،ممکن است علامت تجاری از دفتر ثبت حذف شود.
ماده 5(ج) کنوانسیون پاریس در خصوص مورد بیان می دارد: هنگامی ک استعمال اجباری مقتضی است، کوتاهی در استعمال علامت تجاری فقط پس از انقضای یک دوره معقول و متعارف،منجر به ابطال ثبت علامت تجاری می شودآن هم فقط پس از اینکه مالک علائم تجاری نتواند چنین کوتاهی در استعمال علامت تجاری را توجیه کند. آنچه از اصطلاح «دوره معقول و متعارف»موردنظر است به قوانین ملی کشورهای ذی نفع یا سایر مراجع صالح برای اتخاذ تصمیم نسبت به چنان مواردی،واگذار شده است.
بند (3) ماده 15 موافقتنامه تریپس در این خصوص مقرر داشته است :
اعضاء می توانند قابلیت ثبت را به استعمال کالا یا خدمات مربوط سازند. البته استفاده عملی از یک علامت تجاری شرطی برای درخواست ثبت به شمار نخواهد آمد. یک درخواست را نمی توان صرفا به این جهت رد کرد که استفاده منظور نظر، قبل از انقضای مدت سه سال پس از تاریخ تقاضا، صورت نگرفته است.
ماه 13 آئین نامه اصلاحی اجرای قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات در خصوص استعمال علامت تجاری مقرر می دارد: در صورتی که علامت ثبت شده برای محصولات مقرر در ماده یک قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب اول تیر ماه 1310ظرف مدت 3 سال از تاریخ ثبت آن از طرف صاحب علامت یا قائم مقام یا نماینده قانونی او بدون عذز موجه مورد استفاده تجارتی در ایران یا در خارجه قرار نگیرد هر ذی نفعی می تواند ابطال آن را از دادگاه شهرستان تقاضا نماید.
لازم به ذکر است که هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 253، ماده 13 آیین نامه فوق الاشعار را مخالف قانون تشخیص داده است. در رای صادره آمده است: .... طبق ماده2 قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1310 «حق استعمال انصاری علامت تجاری فقط برای کسی شناخته خواهد شد که علامت خود را به ثبت رسانیده باشد» و ماده 14 قانون مزبور مدت اعتبار علامت تجاری ثبت شده ده سال تعیین شده و رد صورت تقاضای تجدید ثبت به مدت ده سال دیگر قابل تمدید اعلام گردیده و در قانون این موارد اعتراض نسبت به ثبت علامت تجاری و مرجع صالح برای رسیدگی و در صورت لزوم ابطال علامت تجاری ثبت شده تبیین و مشخص گردیده است. نظر باینکه وضع قواعد آمره در خصوص مدت اعتبار حقوق مکتسب قانونی و ایجاد حق اعتراض و تعیین مرجع رسیدگی نسبت بهآن اختصاص به مقنن دارد،ماده13 آئین نامه اجرای قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات که مقرر داشته ... خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات قوه مجریه در وضع مقررات دولتی تشخیص داده می شود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می گردد.
در بند (ب)ماده26 طرح ثبت علائم تجاری که به مجلس تقدیم شده به این موضوع اشاره گردیده است. به موجب این بند، هر ذی نفعی می تواند با اثبات اینکه مالک علامت ثبت شده کالا یا خدمات، شخصا یا بوسیله شخصی که از طرف او مجاز بوده است، آن علامت را به مدت 3 سال کامل یا بیشتر از تاریه ثبت، تا یک ماه قبل از تاریخ در خواست ذی نفع بدون استفاده گذاشته است، ابطال و لغو آن را از دادگاه تقاضا کند. البته اگر ثبت شود که شرایط خاصی مانع استفاده از علامت شده و عمدی برای عدم استفاده وجود نداشته باشد، ثبت آن باطل نخواهد شد.