علامت تجاری و اسامی تجاری

نام ها و اسامی تجارتی یکی دیگر از مصادیق حقوق مالکیت حقوق مالکیت صنعتی است. به طور کلی نام تجارتی یا نام بازرگانی عبارتستاز اسم یا نشانه ای که بنگاه تجارتی را مشخص میکند. به عبارت دیگر شرکتهای علاوه بر دارا بودن علائم تجاری که کالاها و خدمات آنها را از رقبا متمایز میسازد میتوانند دارای نام تجاری نیز باشند. نام تجاری برای تمایز یک شرکت از دیگر بکار میرود.
با توجه تعریف فوق و نقشی که اسامی تجاری باید در یک بنگاه از نبگاه دیگر داشته باشد روشن است که نام تجاری مانند علائم تجاری باید دارای قدرت تمیزدهندگی باشد و همچنین موجب گمراهی مخاطبان را فراهم نیاورد.
خلاصه این که علامت تجارتی و اسم تجارتی با هم تفاوت دارند. زیرا این دواهداف متفاوتی را دنبال میکنند. اسم تجارتی مبین و معرف تولیدکننده یا تاجراست و علامت تجاری محصولات صاحب علامت را از محصولات دیگران تمایز و مصرف کنندهرا از خرید محصولات اشتباهی بازداشته و معرف کیفیت ثابت کالا دارای علامت نیز خواهد بود.
گاهی شرکتها اسم تجارتی را به عنوان علامت تجارتی یا خدمت به کار میبرند در این صورت اسم تجارتی در تبلیغات کالاها به عنوان تعیین کننده منشاء کالا یا خدمت عمل میکند. بعنوان مثال شرکت کامپیوتری سیب اسم تجارتی سیب را به عنوان علامت به کارمیبرد و در فروشگاه های غذایی "مکدو نالد" از این اسم به عنوان علامت خدمت استفاده میشود در این صورت ممکن است به عنوان علامت به ثبت برسد.
ماده 8 کنوانسیون پاریس به موضوع اسم های تجارتی پرداخته است. براساس این ماده اسم تجاری باید بدون تعهد بر ثبت اظهارنامه یا ثبت اسم تجارتی در کلیه کشورهای اتحادیه مورد حمایت قرار داده شوند خواه بخشی از یک علامت تجاری باشند خواه نباشند. از این رو حمایت میتواند ناشی از یک قانون خاص راجع به اسم های تجاری یا قوانین عامتر درباره رقابت مکارانه یا حقوق مربوط به شخصیت باشد.
در هیچ موردی نمیتوان حمایت را مشروط به ثبت اظهارنامه یا ثبت اسم تجاری کرد. با وجود این اگر در یک کشور عضو حمایت از اسامی تجاری وابسته به استفاده از اسم باشد و به میزانی که آن اسم تجاری دیگر ممکن است باعث ایجاد اشتباه یا صدمه به اسم تجاری اول باشد تکلیف و معیار مزبور میتواند از سوی آن کشور عضو عملی شود.
در موافقت نامه ترپیس به حمایت از اسامی تجاری به صراحت نامی نیامده است ولی از آنجایی که به استناد ماده 2 موافقت نامه اعضای سازمان تجارت جهانی باید مواد 1 تا 12 و 19 کنوانسیون پاریس 1967 را رعایت نمایند بنابراین روشن است که الزامات مقرره در ماده 8 کنوانسیون پاریس در رابطه با حمایت از اسامی تجاری برای اعضای سازمان تجارت جهانی نیز لازم الاجرا است.
ایران نیز اگرچه به موجب ماده 8 کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی مکلف به حمایت از اسامی تجاری میباشد و مواد 576 تا 582 قانون تجارت نیز اختصاص به اسامی تجاری حمایتی به عمل نیامده است و تجار غالبا برای کسب چنین حمایتی نام تجاری خود را به عنوان علامت تجاری به ثبت میرسانند.