از مجموعه قوانین و مقررات داخلی مربوط به علائم تجاری اینگونه استنباط می شود که اصولا علامت تجاری در صورتی در ایران قابل حمایت کامل است که به ثبت رسیده باشد.
نحوه ثبت علامت و همچنین مدارک و مستنداتی که برای ثبت علامت در بعد ملی نیاز است تقریبادر همه کشور ها با اندکی تفاوت، یکسان است. به عبارت دیگر اظهارنامه های ثبت علامت در کشور ها دارای ساختارهای مشابه هستند و اصولا یکی از تلاش های مهم سازمان جهانی مالکیت معنوی در اجرای ماده 4 کنوانسیون تاسیس سازمان جهانی مالکیت معنوی این است که با اتخاذ تدابیر و تصویب کنوانسیون ها از قبیل موافقتنامه و پروتکل مادرید، معاهده سنگاپور و معاهده حقوق علائم تجاری رویه های ثبت علائم را در کشور های عضو متحدالشکل نماید که این تلاش ها قدم های مهمی است در جهت یکسان کردن رویه کشور های عضو در ثبت علامت تجاری بدنبال داشته باشد و بویژه از تشتت رویه ها جلوگیری نماید.
در این قسمت از بحث به ثبت علامت تجاری در ابعاد ملی با تاکید و اتکا بر قانون مصوب 1386 و قوانین ملی برخی از کشور ها می پردازیم:
1- اظهارنامه ثبت علامت تجاری
با توجه به ماده 33 قانون مصوب 1386 و همچنین ماده 105 آیین نامه مربوط، ثبت علامت تجاری مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است. بر اساس ماده 106 آیین نامه، اظهارنامه ثبت علامت باید در دو نسخه و در فرم مخصوص و به زبان فارسی تنظیم شده و پس از ذکر تاریخ، توسط متقاضی یا نماینده قانونی وی امضاء شود.
2- طبقه بندی علائم تجاری
متقاضی همزمان با درخواست ثبت علامت و در اظهارنامه تسلیمی به اداره ثبت علائم باید کالا یا کالاهای مورد نظر و یا خدمات را بر اساس طبقه بندی قابل اجراء یا طبقه بندی بین المللی را طبقه بندی کند. اداره ثبت علائم نیز باید اظهارنامه را از این حیث مورد کنترل قرار دهد وطبقه بندی کالاها یا خدمات می تواند مزایای فراوانی داشته باشد.
3- بررسی اظهارنامه ثبت علامت تجاری
اینکه آیا اظهارنامه تسلیمی به اداره ثبت علائم حاوی شرایط و مقررات مربوط است یا خیر نیاز به بررسی دارد.
برای بررسی اظهارنامه و نتیجتا ثبت علامت دو نظام مهم در قوانین ملی کشورها دیده می شود:
· بررسی شکلی
· بررسی ماهوی
4- نقص اظهارنامه ثبت علامت تجاری
مرجع ثبت علامت در قالب نظام بررسی شکلی یا ماهوی یا هردو، اظهارنامه را مورد بررسی های معموله ایرادات و نواقصی را احراز کند مراتب را به متقاضی و یا نماینده قانونی وی اعلام می کند تا در مهلت متعارف که بر حسب قوانین ملی کشورها می تواند متفاوت باشد نسبت به رفع نقص و ایرادات اقدام نمایند.
فرآیند فوق تقریبا در قوانین کشورها یکسان است و حتی برای تهیه و تدارک دفاع در برخی از کشورها این امکان برای متقاضی وجود دارد که علاوه بر پاسخگویی و دفاع کتبی، حضورا در مرجع رسیدگی حاضر و نسبت به رفع ایرادات اقدام نماید.
5- تاریخ اظهارنامه ثبت علامت تجاری
تعیین تاریخ تسلیم اظهارنامه با توجه به تاثیری که از حیث ابتدای مدت حمایت، حق تقدم و هم چنین تعارض آن با حقوق اشخاص ثالث دارد، در قوانین ملی کشورهادارای اهمیت است.
اصولا چنانچه اظهارنامه تسلیمی به مرجع ثبت دارای حداقل اطلاعات که در قوانین ملی کشورها تعداد اقلام آن ها متفاوت است باشد، تاریخ تسلیم آن می تواند به عنوان تاریخ اظهارنامه مورد پذیرش مرجع ثبت قرار گیرد اماچنانچه اظهارنامه تسلیمی فاقد حداقل اطلاعات مورد نیاز باشد در این صورت تاریخ تکمیل اطلاعات ضروری می تواند تاریخ تسلیم اظهارنامه محاسبه گردد.
چنانچه اظهارنامه تسلیمی به مرجع ثبت از سوی متقاضی فاقد حداقل اطلاعات فوق باشد تاریخ اظهارنامه، تاریخ آخرین روزی است که مدارک مورد نیاز به مرجع ثبت تسلیم شده است.
6- حق تقدم در ثبت علامت تجاری
حق تقدم به این معناست که بر مبنای اظهارنامه های عادی برای حمایت ازاختراع، مدل اشیاء مصرفی، طرح صنعتی یا علامت تجاری که توسط یک درخواست کننده به ادارات واجد صلاحیت یکی از کشورهای عضو داده شده است، همان درخواست کننده (یا وراث یا جانشین قانونی آنها) می تواند در مدت زمانی مقرر شده (6تا12 ماه حسب مورد) حقوق خاصی را در موقع تقاضای حمایت در تمامی کشورهای عضو کنوانسیون دارا باشد. این تقاضاها (اظهارنامه ها) که بعدا داده می شوند، به صورتی تلقی می شوند که گویی در روز تسلیم اولین اظهارنامه داده شده اند.