انتخاب نام شرکت
شرکتهای تجاری جزء آن دسته از اشخاص حقوقی حقوق خصوصی یا عمومی هستند که به فعالیتهای بازرگانی و اقتصادی میپردازد. در حقوق ایران شرکت تجارتی اقسامی دارد که در قانون تجارت پیش بینی شده است و کلیه شرکتهای تجارتی طبق 583 این قانون دارای شخصیت حقوقی هستند.
هر شخص حقوقی همانند شخص طبیعییا حقیقی باید دارای نام باشد تا از سایر اشخاص حقوقی متمایز گردد.
در نظام حقوقی ایران شرکت های تجارتی ار تاریخ ایجاد، واجد شخصیت حقوقی میشوند ولی شخصیت آنها هنگامی کامل میشود که طبق مقررات به ثبت برسند. در تهران اداره ثبت شرکت ها که وابسته به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است و در سایر شهرستان ها اداره ثبت اسنادی که مرکز اصلیشرکت ها در حوزه ی آن باشد، صلاحیت ثبت شرکت ها را دارد.
طبق ماده20 قانون تجارت ایران شرکت های تجارتی عبارتند از: شرکت های سهامی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی، شرکت مختلط غیر سهامی، شرکت مختلط سهامی و شرکت های تعاونی تولید و مصرف که شرکت های تعاونی با توجه به نیاز اقشار مختلف جامعه امروزه گستردگی فراوانی پیدا کرده و با عناوین مختلفی نظیر شرکت های تعاونی کشاورزی و روستایی،تعاونی صیادان، تعاونی مسکن، تعاونی اعتبار، تعاونی آموزشگاه ها با عضویت دانش آموزان و دانشجویان مراکز آموزشی، تعاونی کار، تعاونی صاحبان حرفه ها و صنایع دستی، تعاوونی های کوچک و تهیه و توزیع صاحبان حرف و مشاغل آزاد،بر طبق مقررات شرکت های تعاونی مصوب 16 خرداد ماه 1350 و اصلاحات بعدی فعالیت میکنند. طبق ماده 195 باب سوم قانون تجارت، ثبت کلیه شرکت های تجارتی الزامی و تابع مقررات قانون ثبت شرکت ها است.
هر شرکتی که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد، شرکت ایرانی محسوب است(ماده اول قانون ثبت شرکت ها) و طبق مفاد ماده دوم این قانون باید به ثبت برسد که در اداره ثبت محل اقامت و مرکز اصلی شرکت ایرانی به ثبت خواهد رسید. البته در تهران اداره ثبت شرکت های سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، این وظیفه را عهده دار است.
برای ثبت شرکت ها تجاری، در حال حاضر باید اظهارنامه و ضمائم آن و طرح اساسنامه هر شرکت ذکر نام و نوع شرکت ضروری است. با این ترتیب برای متمایز شدن شرکت های تجارتی از یک نوع، لازم است دارای نام مشخص باشد و با همان نام به ثبت برسد.
نام مشخص کننده شخص حقوقی تعم از شخص حقوقی تجاری و غیر تجاری، مشمول تعریف بند ج ماده 30 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 خواهد بود و نام شرکت تجاری مانند نام تاجر از امتیازات و حق اولویت خاصی برخوردار است، لذا هرگونه استفاده از نام شرکت تجاری ثبت شده از طرف اشخاص ثالث اعم از حقیقی یا حقوقی که این استفاده عرفا سبب فریب عموم شود،غیرقانونی تلقی می شود وزبق ماده61 همین قانون این عمل غیرقانونی، اگر عالما عامدا انجام گرفته باشد، جرم محسوب گردیده و مجرم علاوه بر جبران خسارات وارده به شرکت مضرر، به پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد شد و اگراستفاده کننده از نام شرکت بدون سو نیت بوده و علم و عمد در این اقدام نداشته باشد، همانطور که در بحث نام تجارتی توضیح داده شد نمی توان از جریان حیطه لزوم جبران خسارات وارده به متضرر،فرار کند زیرا عمل وی را می توان نوعی بی مبالاتی یا بی احتیاطی مذکور دانست و اورا به پرداخت خسارات وارده محکوم کرد. ممکن است از نام مستعار یا فانتزی برای نام گذاری شرکت تجاری استفاده شود ولی در نامگذاری بعضی از شرکت ها نظیر شرکت سهامی عام یا خاص، نباید از نام یا نام خانوادگی هیچ یک از شرکا استفاده گردد، زیرا ماهیت شرکت با استفاده از نام یکی از شرکاء به عنوان نام شرکت، تغییر پیدا خواهد کرد.