علائم تجاری و صحت آن

استفاده از نام کوچک و نام خانوادگی به عنوان نام تجاری اعم از این که نام تاجر یا از نام ثالث استفاده گردد، از جهت شرایط صحت با نام تجاری و بازرگانی مستعار یا فانتزی تفاوت دارد؛ زیرا اسامی افراد و اسامی خانوادگی آنها در هر کشور تابع ضوابط خاصی است و اصولا در اینگونه موارد شرایط اساسی قانونی در موقع انتخاب نام برای افراد و نام خانوادگی آنها از جهات مختلف مراعات می شود و مورد پذیرش جامعه است. بنابراین انتخاب اسامی مزبور به عنوان نام تجاری با رعایت شرایط مربوط به فعالیت تجاری اعتبار دارد و نیاز به شرایط صحت علیحده ای نخواهد داشتولی انتخاب نام های مستعار و فانتزی چون کاملا در اختیار تاجر قرار دارد و قبلا مورد کنترل جامعه و قانون قرار نگرفته است، لذا در انتخاب چنین اسامی به عنوان نام بازرگانی رعایت بعضی از شرایط خاص نیز لازم است. با این وصف شرایط اساسی صحت نام تجاری به طور کلی به شرح زیر است :

اولا: نام بازرگانی باید قانونی و شروع باشد.
ثانیا: اغفال کننده و گمراه کننده نباشد.
ثالثا: ذوقی باشد.
رابعا: دور از واقعیت نباشد.
خامسا: خلاف اخلاق حسنه و نظم عمومی نباشد.

1- مشروعیت نام تجاری 
انتخاب نام بازرگانی همانطور که در مورد انتخاب مارک ها و علائم تجاری مقرر شده است، وقتی اعتبار دارد که ممنوعیت قانونی نداشته باشد. به عبارت دیگر باید مشروع باشد، نمی توان از آن به عنوان نام تجاری استفاده کرد در بعضی از کشور ها از جمله در فرانسه نام تجاری باید به ثبت برسد. لذا اسامی ممنوع شده قانونی قابل ثبت نیست و نام تجاری تا زمانی که به ثبت نرسیده اعتبار قانونی نداشته و مورد حمایت قرار نمی گیرد.

2- عدم ایجاد شبهه نام تجاری
نام تجاری نباید ایجاد شبهه کند و برای مشتریان در زمینه فعالیت های اقتصادی تولیدی یا خدماتی ارائه شده به وسیله تاجر یا موسسه تجاری، اغفال کننده نباشد و مشتری را دچار اشتباه و سردرگمی نکند. بنابراین باید نام تجاری انتخابی با رشته فعالیت تاجر یا موسسه تجاری تا حدودی ارتباط داشته باشد. به طور مثال استعمال کلمه«هنرمند» به عنوان نام تجاری در مشاغل و حرفه هایی که ارتباطی با کلمه «هنر» نداشته باشد، مشتری را اغفال و گمراه خواهد کردو یا استعمال کلمه ای که نام یک سازمان رسمی کشور است یا این که انتخاب یک نام مبدا جغرافیایی که با فعالیت واقعی تاجر ارتباط نداشته باشد، اغفال کننده است.
با این ترتیب نام تجاری انتخابی تاجر باید مشخص کننده نوع فعالیت مورد نظر تاجر باشد، به طوری که اغوا کننده و اغفال کننده مشتریان نبوده و جنبه توصیفی و کلی نداشته باشد.

3- رعایت نظم جامعه
نام تجاری چه به صورت مستعار باشد یا به صورت فانتزی، نباید باعث جریحه دار کردن احساسات جامعه گردد و به نظم جامعه لطمه وارد کند. البته اخلاق حسنه و نظم عمومی در همه جهان مفهوم واحدی ندارند بلکه در هر کشوری معیار مختص به خود را دارا است. لذا ضابطه معین جهانی که مرز اخلاق و ضد اخلاق و یا نظم و ضد نظم را بتواند مشخص کند، قابل ارائه نیست بنابراین باید با توجه به موقعیت و وضع زندگی و فرهنگ و تمدن هرجامعه این مرز مشخص گردد. ماده 975 قانون مدنی ایران که می گوید: «محکمه نمی تواند قوانین خارجی و یا قراردادهای خصوصی را که بر خلاف اخلاق حسنه بوده و یا به واسطه جریحه دار کردن احساسات جامعه یا به علت دیگر، مخالف نظم عمومی محسوب می شود به موقع اجرا گذارد. اگرچه اجرا قوانین مزبور اصولا مجاز باشد»، موید این نطر است.
بنابراین ممکن است نام تجاری مستعار و یا فانتزی در کشوری خلاف اخلاق حسنه و نظم عمومی باشد ولی در کشور دیگر چنین نباشد.