علائم تجاری و انواع آن

علائم تجاری را می توان به علائم تجاری بازرگانان، علائم صنعتی و خدماتی به شرح زیر تقسیم کرد:

علائم تجاری تجار و بازرگانان
علائم تجاری عبارت از نشانه ها یا علائمی هستند که فعالیت تجاری و اقتصادی تاجری را از بازرگانان دیگر متمایز می سازد و تاجر با علامت انحصاری موسسه خود اقدام به عرضه و توزیع کالا و محصولات یا خدمات می کند و این علامت فعالیت اقتصادی تجارتخانه تاجری را مشخص کرده و آن را از فعالیت مشابه تجار دیگر متمایز می کند. هر تاجری مسئولید حقوقی و کیفری فعالیت خود را بر عهده دارد و اگر تاجری تولید کننده محصولاتی باشد که عرضه و توزیع می کند، در این صورت علامت تجاری وی علامت صنعتی نیز محسوب می گردد. طبق ماده 15 موافقتنامه تریپس هرگونه علامت یا ترکیبی از علائم که بتواند کالا یا خدمات یک فعالیت را از کالا یا خدمات فعالیت های دیگر متمایز گرداند، علامت تجاری محسوب خواهد شد.
علائم تجاری عبارت از نشانه ها یا علائمی هستند که فعالیت تجاری و اقتصادی تاجری را از بازرگانان دیگر متمایز می سازد و تاجر با علامت انحصاری موسسه خود اقدام به عرضه و توزیع کالا و محصولات یا خدمات میکند و این علامت فعالیت اقتصادی تجارتخانه تاجری را مشخص کرده و آنرا از فعالیت مشابه تجار دیگر متمایز می کند. هر تاجری مسئولیت حقوقی و کیفری فعالیت فعالیت خود را بر عهده دارد اگر تاجری تولیدکننده محصولاتی باشد که عرضه و توزیع میکند، در این صورت علامت تجاری وی علامت صنعتی نیز محسوب میگردد. طبق ماده 15 نوافقتنامه تریپس هرگونه علامت یا ترکیبی از علایم که بتواند کالا یا خدمات یک فعالیت را از کالا یا خدمات فعالیت های دیر از متمایز گرداند، علامت تجاری محسوب خواهد شد.

علامت صنعتی
علامت صنعتی نشانه یا علامتی است که ساخت کالا یا تولیدات و محصولات معینی را به عموم معرفی و آنها را از محصول مشابه متمایز می کند. علامت صنعتی غالبا با علایم تجارتی تفاوت دارد ولی گاهی ممکن است تولید کننده محصول، توزیع کننده و عرضه کننده آن به بازار فروش باشد که در این صورت علامت صنعتی، علامت تجاری نیز خواهد بود.

علامت خدماتی
علامت خدماتی نشان یا علامتی است که خدماتی را که یک موسسه اقتصادی یا آژانس خدماتی انجام می دهد، معرفی و آن را از خدمات موسسات یا آژانس های دیگر مشخص و متمایز می سازد. در قانون ثبت علائم تجارتی سابق ایران، مانند بعضی از کشور ها، علامت خدماتی مورد توجه قرار نداشته ولی در قانون جدید ایران و در بند الف ماده 30 مصوب 1386 علامت خدماتی در ردیف علائم تجاری و صنعتی قرار گرفته است.
در قانون مالکیت فکری و صنعتی مصوب 1992 فرانسه، از مارک های صنعتی، تجارتی یا خدماتی به وضوح نام برده شده و چگونگی تحصیل یا بدست آوردن علائم مذکور نحوه استعمال، آثار حقوقی، چگونگی انتقال و ضمانت اجرای آن ها نیز در این قانون مشخص شده است.
تفاوت علائم خدماتی با علائم صنعتی و تولیدی این است که علائم صنعتی و تولیدی، نشانه های معرف کالاها و محصولا صنعتی یا کشاورزی است و ارتباط به کیفیت یا مرغوبیت تولیدات یک موسسه اقتصادی یا شخص حقیقی و یا شخص حقوقی دارد که در زمینه صنعتی یا کشاورزی فعالیت می کند و با استفاده از تکنولوژی و منابع طبیعی نظیر آب و خاک و بذر درختان یا حیوانات اصلاح شده یا استخراج و بهره برداری از مواد اولیه و ترکیب آنها با استفاده از دانش متخصصان، مواد غذایی و وسایل مختلف به منظور رفع نیاز انسان ها و حیوانات را به نحو مطلوب تولید و با آرم و علامت مخصوص به عموم مصرف کنندگان معرفی و به بازار معاملات عرضه می کند و تلاش دارد تا با عرضه کالاها و محصولات مرغوب بتواند، مشتریان و مصرف کنندگان بیشتری را برای عرضه برای خرید تولیدت خود جذب و از طریق کسب شهرت و اعتبار، از طریق فعالیت خود سود کافی به دست آورد. ولی علائم خدماتی نشانه هایی هستند که به کمک آنها صاحبان علائم مزبور، فعالیت ها و علائم خدماتی را به عموم غرضه می کنند و ارائه خدمات مطلوب از طرف آنان باعث جذب بیشتر مشتریان خواهد شد.
بنابراین آنچه با علائم خدماتی عرضه می شود. خدمات است نه تولید کالاهای صنعتی یا محصولات کشاورزی. به عبارت دیگر تحت عنوان آرم خدماتی محصولی تولید نمیشود بلکه منطور فراهم ساختن ابزار و وسایل آرامش و آسایش برای کسانی است که نیاز به خدمات مزبور دارند. صاحبان آرم خدماتی از طریق رفتار مناسب و اقدام به عملیات مورد نیاز افراد، به نحو مطلوب رضایت خاطر افراد را فراهم میکنندو با مدیریت صحیح مراجعان بیشتری به دست خواهند آورند و از این روش سود زیادی عاید آنان خواهد شد. در مقاسه علائم صنعتی و خدماتی با علائم تجاری میتوان گفت فعالیت صاحبان و دارندگان آرم ها و علائم بازرگانی، ممکن است صرفا جنبه خدماتی داشته باشد. یعنی کالاهای صنعتی یا کشاورزی را از تولیدکنندگان خریداری و بدون تغییر و تبدیل به فروش برسانند. در این صورت بازرگانان در حین حال که در رابطه با این معاملات سود می برند به تولید کنندگان و مصرف کنندگان محصولات نیز خدمت خواهن کرد و با رفتار و اقدام صادقانه و مطلوب، مشتریان بیشتری را جلب کرده، اعتبار یا شهرت خود را از طریق استفاده از آرم یا علامت بازرگانی خاص حفظ خواهند کرد. اما گاهی ممکن است تاجری تولید کننده نیز باشد که در این صورت علامت انتخابی دارای جنبه صنعتی و خدماتی است. به عبارت دیگر آرم بازرگانی ممکن است اوصاف دوگانه داشته باشد.