نام تجاری و حمایت از آن

اصولا در کشور های مختلف جهان، نام تجاری به دو طریق حقوقی و کیفری مورد حمایت قرار میگیرد، که در دوبند به شرح زیر بررسی خواهد شد:
بند یکم: حمایت حقوقی
بند دوم: حمایت کیفری

اسم تجاری برای تاجر یا موسسه تجارتی امتیاز و حقوقی به وجود می آورد. حقوق ناشی از نام مزبور جزء حقوق مالکیت صنعتی است واصولا حق در هر جامعه ای وقتی ارزش پیدا میکند که به وسیله قوای عمومی مورد پشتیبانی و حمایت قرار گیرد ولی با توجه به ارتباطی که مردم مختلف جهان با یکدیگر پیدا کرده اند، در حال حاضر حقوق اشخاص و و افراد، علاوه بر حمایت از طرف دولت متبوع، نیاز به حمایت منطقه ای و بین المللی نیز دارد. و با این ترتیب حقوق مختلف ناشی از نام بازرگانی یا تجاری نیز مانند سایر حقوق علاوه بر حمایت ملی به حمایت منطقه ای و جهانی نیاز دارد تا بتواند ارزش واقعی خود را حفظ کند.
در حقوق ایران طبق ماده 578 قانون تجارت اسم تجارتی ثبت شده را هیچ شخص دیگری در همان محل نمیتواند اسم تجارتی خود قرار دهد، هرچند نام یا اسم تجارتی ثبت شده با نام خانوادگی او یکی باشد. علاوه بر این، ماده 47 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علامت تجاری مصوب 1386 در این زمینه چنین میگوید:«با رعایت قوانین و مقررات ثبت اجباری نام های تجاری، این قبیل نام ها حتی بدون ثبت، در برابر عمل خلاف قانون اشخاص ثالث حمایت می شوند. هرگونه استفاده از نام تجاری توسط اشخاص ثالث به صورت نام تجاری یا علامت یا علامت جمعی یا هرگونه استفاده از آن ها که عرفا باعث ریب عموم شود، غیر قانونی تلقی می شود».
در ماده 8 کنوانسیون سال 1883 پاریس برای حمایت مالکیت صنعتی که ایران عضو این قرارداد است، به منظور حمایت از حق ناشی از نام تجاری چنین آمده است:
«نام تجاری بدون آن که الزامی به تسلیم اظهارنامه یا ثبت آن باشد، در کلیه کشور های اتحادیه حمایت خواهد شد، چه جزء علامت صنعتی یا تجارتی باشد، چه نباشد.»
در حقوق ایران همانطور که قبلا عنوان شد، ثبت نام تجاری تاکنون اجباری نشده است. بنابراین نام بازرگانی اعم از اینکه ثبت شده و ثبت نشده باشد، طبق ماده47 مزبور با پای بندی به قرار داد اتحادیه پاریس، قابل حمایت است و نام بازرگانی سایر کشور های عضو اتحادیه نیز طبق ماده 8 قراردا پاریس در ایران قابل حمایت است و تفاوتی ندارد که نام بازرگانی و تجارتی در آن کشور ها ثبت شده باشد یا ثبت نشده باشد.اتباع بیگانه کشورهای عضو اتحادیه پاریس از تمامی مزایایی که در ایران برای ایرانیان در نظر گرفته شود بهره مند خواهند شد. بدون آنکه به حقوق مخصوصی که در قراراداد که در قرارداد پاریس پیش بینی شده لطمه ای وارد آید.(ماده2قرارداد پاریس).
در حقوق ایران حکمی در زمینه نحوه انتخاب نام بازرگانی پیش بینی نشده است و هر نام یا عنوانی که ماهیت یا طریقه استفاده از آن برخلاف موازین شرعی یا نظم عمومی یا اخلاق حسنه نباشد یا موجبات فریب مراکز تجاری یا عمومی را نسبت به ماهیت موسسه ای فراهم نکند. میتواند به عنوان نام بازرگانی انتخاب گردد.
نام بازرگانی اتباع کشورهای عضو اتحادیه پاریس، چنانچه خلاف شرع یا اخلاق و نظم عمومی ازایران نباشد. در ایران قابل حمایت است. همانطور که نام بازرگانی ایران در کشورهای عضو اتحادیه قابل حمایت است.
در ماده 8 کنوانسیون پاریس به به حمایت از نام بازرگانی اشاره شده است ولی ماده مزبور نحوه حمایت از آن را مشخص نکرده و این موضوع را به سیاست های کشور های عضو اتحادیه محول کرده است که منطقی و اصولی به نطر می رسدزیرا تعیین تکلیف در این زمینه از طریق قرار داد های بین المللی برای کشورهای مختلف با فرهنگ های متفاوت، شاید کارساز نباشد و به حاکمیت دولت ها نیز لطمه وارد کندولی اصولا طرق حمایت از نام تجاری عبارتند از ضمانت اجرای حقوقی و ضمانت اجرای کیفری.