علائم تجاری و صحت آن (2)

در گذشته سه مورد از شرایط اساسی صحت نام تجاری را شرح دادیم و ذکر کردیم ضمن توجه به انتخاب نام تجاری مناسب باید توجه داشت که قابلیت سو استفاده نداشته باشد. در این بخش قصد داریم دو مورد دیگر را شرح دهیم.

4- استفاده از نام محل برای علامت تجاری
تاجر یا موسسه تجارتی میتواند نام شهرها، نواحی و حتی کشور ها را به عنوان نام بازرگانی خود انتخاب کند اما نام یا اسامی جغرافیایی که جنبه عمومی داشته باشد، نمی تواند نام تجارتی اختصاصی یک تاجر باشد. همانطور که مارک یا علامت صنعتی یا تولیدی و خدماتی همینن خصوصیت را دارد و نمیتوان برای افراد حق اختصاصی قائل شد. به عبارت دیگر نمی توان نام جغرافیایی منطقه ای را نام تجاری انحصاری برای موسسه تولیدی که در آن محل قرار گرفته است انتخاب کرد: زیرا برای سایر تجار مستقر در آن ناحیه نیز امکان استفاده از نام جغرافیایی آن محل مشهور وجود داردو نمی توان آن را از این حق محروم کرد. البته تاجر می تواند اسمی را از ترکیب نام محل جغرافیایی معین با نام یا عناوین دیگر به وجود آورد و این نام مرکب را برای اسم بازرگانی خود انتخاب کند. بطور مثال تاجری میتواند نام تجاری خود را تهران الکتریک معرفی کند که در این صورت چنین نامی، نام اختصاصی تاجر باید شناخته شود. یا مثلا در فرانسه می تواند نام تجاری هتلی به نام «گراند هتل نتردام پاریس» باشد.
در فرانسه از علامتی که به وسیله شخص ثالث قبلا انتخاب شده باشد و همچنین از پرچم ها و نام شرکت ها نمی توان به عنوان نام بازرگانی استفاده کرد.
همچنین در کشور فرانسه هرگاه یک مارک تولیدی قبلا به ثبت رسیده باشد و بعد شخص دیگری آن مارک را به عنوان نام بازرگانی انتخاب کند، تقلب و تزویر محسوب خواهد شد.
عنوان یک اثر فکری یعنی عنوان یک کتاب گاهی مشهور می شود و این عنوان در اذهان عمومی جایگاه ویژه ای پیدا می کند. به طور مثال عنوان کتابی به نام «عمو توم» یا عنوانی به نام «سپید دندان» در بین ططبقات مردم شهرت دارد. حال اگر تاجری علاقه مند شود که ازین گونه عناوین ادبی و امثال آن به عنوان نام تجاری استفاده کند. در فرانسه باید از مولف کسب اجازه کند.
در حقوق ایران راجع به این موضوع حکمی وجود ندارد ولی به نظر می رسد برای حفط حیثیت و شخصیت مولف لازم است از وی کسب اجازه شود.

5- عدم اغفال علامت تجاری
همانطور که اشاره شد نام بازرگانی باید گمراه کننده نباشد و الا عنوان مکارانه یا تقلب و تزویر ممکن به همراه داشته باشد. معیار تشخیص حالت سردرگمی وگمراهی در رویه قضایی، معیار و استاندارد هایی است که مشتریان و مصرف کنندگان ارائه می کنند به این معنی که در نظر مصرف کننده و مشتری ایا نام بازرگانی انتخاب شده اغفال کننده است یا خیر؟ که تشخیص آن با دادگاه خواهد بود اثبات خطر به اشتباه افتادن مشتریان یا اغفال مصرف کنندگان محصولات یا استفاده کنندگان از خدمات بر عهده صاحب نام بازرگانی مقدم است که مدعی است صاحب نام تجاری جدید به حقوق وی تجاوز کرده است.
یک نام تحاری وقتی گمراه کننده است که مشابه نام تجاری تاجر دیگری با فعالیت تجاری و اقتصادی مشابه باشد و مشتری، مصرف کننده از نظر ططبیعت و واقعیت دچار اشکال و سردرگمی گردد به طور مثال، فعالیت تجاری چرم واقعی و چرم مصنوعی، فعالیت مشابه اغفال کننده است. اگر دو تاجر با نام بازرگانی همانند به عرضه این دو نوع محصول اشتغال داشته باشند. ولی اگر یکی از دو تاجر که نام تجاری مشابه دارند و به تولید یا عرضه محصولا شیمیایی مخصوص کشاورزی اشتغال داشته باشد و تاجر دیگر به تولید یا عرضه محصولا غذایی دام و طیور بپردازد مشابهتی بین این نوع فعالیت تجاری وجود ندارد.
اگر یک نام تجاری از شهرت و معروفیتی خاصی برخوردار باشد تاجر دیگر نمی تواند از این نام تجاری در فعالیت تجاری و اقتصادی مشابه ولو فرعی باشد استفاده کند به این بهانه که شهرت و معروفیت نام تجاری مقدم در حدی است که انتخاب نام همانند آن سبب گمراهی و اشتباه مصرف کنندگان نخواهد بود، چنین اقدامی تزویر محسوب می شود و موجب مسئولیت مدنی است.